8 ธันวาคม 2555

วิถีซูชิ



“เมื่อเราตัดสินใจว่าจะทำอาชีพอะไร
เราก็ต้องอุทิศตัวให้กับมัน
เราต้องรักงานที่เราทำ
เราต้องไม่บ่นงานที่เราทำ
เราต้องอุทิศชีวิตเพื่อพัฒนาฝีมือ
นั่นล่ะคือเคล็ดลับความสำเร็จ
และเป็นกุญแจสู่การได้รับการยอมรับ”
   
ลำพังประโยคคมๆ ก็มากพอที่จะพาเราไปทบทวนภารกิจที่ต่างคนต่างง่วนกันอยู่ในชีวิตประจำวัน แต่เมื่อมันออกมาจากปากชายชราวัย 85 ปี ที่ตลอด ‘ทั้งชีวิต’ มุ่งมั่นและใส่ใจกับทุกขั้นตอนการปรุง กระทั่งบรรจงประคองวัตถุดิบอย่างละมุมมือ จนออกมาเป็น ‘ซูชิ’ ที่ว่ากันว่าราคาแพงที่สุดในโลก มันจึงกลายเป็นดั่งตะกอนประสบการณ์ของพ่อครัวคนหนึ่งที่หวังส่งต่อแก่นสาระ สำคัญของชีวิตที่ตัวเองค้นพบ…

Jiro Dreams of Sushi สารคดีที่เล่าถึงชีวิตของ ‘จิโร่’ ตำนานแห่ง ‘ซูชิ’ ที่ยังมีชีวิตอยู่ของญี่ปุ่น เจ้าของร้านซูชิที่ว่ากันว่าราคาแพงสุดในโลก  ตลอดชั่วโมงกว่าๆ ถ่ายทอดให้เห็นที่มาของซูชิคำเล็กๆ ที่ต้องจองคิวกันนานเป็นเดือนๆ คุณจะได้เห็นแต่ละขั้นตอนในการเลือกหาวัตถุดิบ การปรุงอย่างประณีต และการเก็บรายละเอียดให้ซูชิหนึ่งชิ้นกลายเป็นความพิเศษที่ควรค่าแก่การทำ ความรู้จัก

สิ่งที่ภาพยนตร์เรื่องนี้ให้แน่ๆ คือเบื้องหลังของซูชิที่ประณีต แต่สิ่งที่คุณจะได้ไปเต็มๆ คือชีวิตของพ่อครัวที่ประณีตยิ่งกว่า

จิโร่อยู่กับซูชิมากว่า 75 ปี (เขาเริ่มอยู่ในครัวตั้งแต่อายุเพียง 10 ปี) ทำเรื่องเดิมซ้ำๆ วนเวียนไปมา และหาใช่การประกอบอาชีพไปวันๆ เพราะเขาอยู่ด้วยแรงศรัทธา ลงมือทุ่มเทด้วยความรัก เรียนรู้ความบกพร่องอยู่ทุกขณะ และมุ่งหวังให้ซูชิชิ้นตรงนี้ดีกว่าชิ้นก่อนหน้าเสมอ

เมื่อวัยล่วงมาถึงชีวิตช่วงท้าย จิโร่ค่อยๆ ถ่ายโอนภูมิปัญญาในการปรุงรสอาหาร ลูกชายคนเล็กไปเริ่มต้นร้านที่ใช้วิธีคิดแบบเดียวกับพ่อ ขณะที่คนโตใช้ชีวิตสืบทอดร้านเดิมให้คงอยู่ต่อไป

ในร้านของจิโร่ ทุกขั้นตอนได้รับการตรวจสอบอย่างละเอียดเพื่อให้ได้สิ่งที่ดีที่สุด รวมถึงการออกไปยังตลาดเพื่อเลือกปลาที่ดีที่สุด ความเป็นจิโร่ได้เชื่อมต่อกับคนในแบบเดียว พ่อค้าปลาที่ออกปากว่าวัตถุดิบคุณภาพย่อมต้องคู่กับพ่อครัวคุณภาพเช่นกัน

 “ผมอาจอายุเท่านี้แล้วก็จริง แต่ยังมีสิ่งใหม่ๆ ให้ค้นพบเสมอ เมื่อใดที่คุณคิดว่าคุณรู้ทุกอย่างแล้ว สุดท้ายคุณก็จะค้นพบว่าคุณหลอกตัวเอง” คำพูดของพ่อค้าปลาที่ถูกอกถูกใจกับร้านในสไตล์ของจิโร่ สะท้อนวิธีคิดแบบเดียวกันกับจิโร่ไม่มีผิด

ดูภาพยนตร์เรื่องนี้จบ คำพูดของอาจารย์ระพี สาคริก ที่เคยบอกสอนไว้ราวๆ ว่า ไม่ว่าคุณจะประกอบอาชีพอะไร ขอให้มุ่งมั่นและเอาจริงเอาจัง แก่นของทุกศาสตร์จะนำพาคุณไปหาสัจธรรมได้เช่นเดียวกัน ก็พลันลอยเข้ามาในความรู้สึกนึกคิด

แง่หนึ่งจิโร่อาจเป็นเพียงพ่อครัวฝีมือดีในสายตานักชิมหลายคน แต่การอุทิศชีวิตทั้งชีวิตให้กับเรื่องหนึ่งด้วยรักและศรัทธา ด้วยความรู้สึกของนักเรียนทุกขณะ ก็ทำให้เขามีชีวิตที่น่าเคารพไม่ต่างจากครูบาอาจารย์คนใดเลย